Wizyta u ginekologa, o tym warto wiedzieć

"Wizyta u ginekologa to miejsce gdzie znajdziesz informacje i wiedzę dotyczące przygotowania do wizyty u ginekologa. Dowiesz się, jak lepiej zrozumieć swoje ciało i zmiany, które w nim zachodzą. Znajdziesz tu także szczegółowe artykuły na tematy takie jak dojrzewanie piersi, cykl miesiączkowy, a także wskazówki, jak przebiega pierwsza wizyta u ginekologa i czego można się spodziewać podczas oczekiwania oraz badania. To miejsce, które pomoże Ci poczuć się pewniej i lepiej przygotować się do spotkania z lekarzem.

Ty i Twoje ciało

Czy znasz siebie i swoje ciało?

Zanim przedstawimy, co dzieje się w gabinecie lekarza, powinnaś się zastanowić, co wiesz o sobie i swoim organizmie.

Pokwitanie - co to właściwie oznacza?
Pokwitanie to termin używany dla określenia dojrzewania płciowego. Jest to niezwykle ważny okres w życiu każdego człowieka. Pokwitanie rozpoczyna się u dziewcząt pomiędzy 10 a 14 rokiem życia, u chłopców zwykle nieco później.

...winne są hormony
Dojrzewanie płciowe wywoływane jest u dziewcząt przez hormony wytwarzane w jajnikach, tak zwane hormony płciowe. Hormony te dostają się do krwiobiegu i wywołują różnorodne psychiczne i fizyczne zmiany u dziewcząt.

Z dziewczynki stajesz się nastolatką a potem kobietą.

...stajesz się coraz bardziej niezależna!
Nie tylko fizycznie stajesz się kobietą. Zmienia się także Twoje usposobienie, nastawienie do życia, sposób myślenia i odczuwania.

Twój organizm się zmienia

Twój wzrost i waga powiększają się, a figura staje się bardziej kobieca. Rozwijają się piersi, a także owłosienie łonowe i pod pachami. Rozpoczyna się miesiączkowanie. Także miednica staje się szersza, co ma znaczenie dla przyszłej ciąży i porodu.

Wewnętrzne narządy płciowe (jajniki, jajowody, macica), które w okresie dzieciństwa znajdują się w fazie spoczynku, stają się aktywne. Powiększa się macica.

Rozwijają się także zewnętrzne narządy płciowe. Wargi sromowe mniejsze zawierają także wiele zakończeń nerwowych i dlatego są bardzo delikatne. Błona dziewicza znajduje się u wejścia do pochwy. Jest to cienka błona o różnorodnym kształcie. W zasadzie nie spełnia żadnej funkcji. Przy pierwszym stosunku na ogół ulega pęknięciu. Może to wywołać lekkie krwawienie i ból. Pochwa odgrywa ważną rolę przy stosunku i jako kanał rodny przy porodzie. Ponadto odpływa nią krew w czasie miesiączki.

Narządy płciowe
Macica to narząd wielkości około siedmiu centymetrów o kształcie gruszki, który od wewnątrz wyłożony jest cyklicznie odbudowującą się i złuszczającą śluzówką (krwawienie miesięczkowe). W czasie ciąży rozwija się w niej dziecko.

W jajnikach wytwarzane są żeńskie hormony płciowe. Co miesiąc dojrzewa w nich komórka jajowa. Jajowody transportują ją do macicy. W nich następuje zapłodnienie przez plemniki wędrującej komórki jajowej. Po kilku dniach rozwijający się zarodek zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy, co oznacza początek ciąży

Piersi - pierwsze świadectwo dojrzałości

Wzrost piersi rozpoczyna się około 10 roku życia. Początkowo rozwijają się tylko sutki. Odczuwasz napięcie w piersiach, które coraz bardziej się powiększają.

...lustereczko, powiedz przecie...
Coraz częściej stajesz przed lustrem i obserwujesz, jak rozwija się Twój organizm, a szczególnie piersi.. Dojrzewanie płciowe rozpoczyna się u każdej dziewczyny inaczej. Każde ciało jest piękne, nawet jeśli kształt i wielkość piersi niekoniecznie odpowiada temu, co sobie wymarzyłaś.

Owłosienie łonowe - druga oznaka dojrzałości
Kolejną oznaką dojrzałości jest pojawiające się około 11 roku życia owłosienie. Szczególnie zwraca uwagę owłosienie łonowe i pod pachami. Owłosienie łonowe przykrywa zewnętrzne narządy płciowe -wejście do pochwy, wargi sromowe i łechtaczkę.

Pierwsze krwawienie miesiączkowe - trzecia oznaka dojrzałości
Najważniejszą oznaką dojrzałości u dziewcząt jest pierwsze krwawienie miesiączkowe (miesiączka).

...kiedy pojawia się pierwsza miesiączka?
Występuje ona około 12-13 roku życia. Jest pewnym symbolem dorosłości i często oczekiwana jest z utęsknieniem przez dziewczynę. Jak na pewno wiesz, miesiączka występuje u niektórych dziewcząt już w wieku 10 lat, a u innych dopiero w wieku 15 lub 16 lat. Zarówno jedno jak i drugie jest normalne. Nie musisz się więc zamartwiać, jeżeli w wieku 15 lat nie miałaś jeszcze miesiączki. Jeśli jednak w wieku 16 lat miesiączka jeszcze nie wystąpiła, powinnaś zwrócić się do lekarza.

...jakie są zapowiedzi pierwszej miesiączki?
Pierwsze krwawienie miesięczne może pojawić się nagle, „bez ostrzeżenia". Niektóre dziewczęta zauważają jednak już wcześniej lekkie bóle w podbrzuszu lub białawo-żółtawą wydzielinę z pochwy.

Cykl miesiączkowy

Cykl miesiączkowy (menstruacyjny)

Pojęcie „menstruacja" pochodzi od łacińskiego słowa „menses" (miesiące). Jednakże prawie każda kobieta stosuje w języku potocznym inne określenia, jak np. „okres". Wszystkie te określenia nawiązują do „regularności", z jaką od tej pory będą się pojawiały krwawienia „miesięczne". Twoje miesiączki będą pojawiały się do ok. 50 roku życia

Co steruje cyklem miesięcznym?

Cykl miesięczny jest regulowany przez układ czynnościowy, składający się z podwzgórza (położonego u podstawy międzymózgowia), gruczołu endokrynnego - przysadki i jajników. W jajnikach dojrzewa co miesiąc jedna komórka jajowa (dojrzewanie pęcherzyka Graafa), trafiająca potem do jajowodów (jajeczkowanie, owulacja), które transportują ją do macicy.

Równocześnie produkowane są w jajnikach hormony pęcherzykowe (estrogeny), a po owulacji - hormon ciałka żółtego (progesteron). Hormony te są odpowiedzialne za cykliczne złuszczanie się i odtwarzanie błony śluzowej macicy. Służy ona przygotowaniu „gniazda" w macicy, aby zapłodniona komórka jajowa mogła się w niej zagnieździć.

..dlaczego dochodzi do krwawień?
Do wykorzystania owego „gniazda" przeznaczonego dla komórki jajowej dochodzi jednak rzadko, ponieważ pragnie się mieć określoną liczbę dzieci. Dlatego tak przygotowana błona śluzowa macicy najczęściej nie zostaje wykorzystana - ulega złuszczeniu i wydaleniu, a przy tym dochodzi do krwawienia.

Co to jest normalny cykl?

O normalnym cyklu miesiączkowym mówimy wtedy, gdy spełnione zostają następujące warunki:

Długość cyklu: 23 - 34 dni (zwykle 27 - 29 dni),
Czas krwawienia: 3-7 dni (zwykle 4-6 dni),
Nasilenie krwawień: zużycie od 3 do 5 wkładek higienicznych na dzień.
Wystąpienie jajeczkowania.

Długość cyklu

Długość jednego cyklu wylicza się od pierwszego dnia krwawienia zawsze do ostatniego dnia poprzedzającego koleje krwawienie menstruacyjne. Jest to ważne przy prowadzeniu kalendarza, w którym zapisywać będziesz daty i nasilenie miesiączek. Wyliczony odstęp wynosi przeciętnie 28 dni. Długość normalnego cyklu może wahać się pomiędzy 23 i 34 dniami.

... pierwsze krwawienia - zawsze nieregularne?
Jak już na pewno zauważyłaś, pierwsze krwawienia pojawiają się zwykle nieregularnie. Druga i trzecia miesiączka występuje czasem z kilkutygodniowym opóźnieniem. Nie musisz się tym jednak niepokoić. U niektórych dziewcząt stabilizacja cyklu miesiączkowego wymaga dłuższego czasu. Niekiedy, zanim ustali się zwykły rytm trwający 27 do 29 dni, może upłynąć nawet kilka lat. Przyczyną jest często to, że dojrzewanie komórki jajowej i jajeczkowanie nie odbywają się z comiesięczną regularnością.

Czas trwania i nasilenie krwawień

Krwawienie miesiączkowe trwa zwykle od 3 do 6 dni, niekiedy jednak może się przedłużyć aż do 10 dni.

...jak obfite mogą być krwawienia?
Krwawienie, w czasie którego zużywa się od 3 do 5 wkładek higienicznych na dzień, określane jest jako normalne. Jeśli występuje lekkie krwawienie, wtedy mówi się o tak zwanych „plamieniach". Miesiączka rozpoczyna się zwykle od lekkich krwawień, które drugiego lub trzeciego dnia osiągają największe nasilenie.

Jajeczkowanie

Przy normalnym cyklu menstruacyjnym, trwającym 27 do 29 dni, jajeczkowanie (owulacja) występuje zwykle pomiędzy 10 a 16 dniem (licząc zawsze od pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego).

...jajeczkowanie w czasie każdego cyklu?
Nie - rzeczywiście nie w każdym cyklu dochodzi do jajeczkowania. Musisz wiedzieć, że w ciągu pierwszych 1 do 2 lat u większości dziewcząt owulacja występuje rzadko. Dopiero po pewnym czasie dojrzewanie pęcherzyka Graafa i jajeczkowanie odbywająsię regularnie co miesiąc. U niektórych dziewcząt mogą one jednakże występować już od pierwszego cyklu.

... czy jajeczkowanie jest zauważalne?
Najczęściej nie! Tylko u niewielu dziewcząt i kobiet jajeczkowanie wiąże się z bólami i dodatkowymi krwawieniami w około połowie cyklu.
Możesz jednak sama sprawdzić, czy wystąpiło u Ciebie jajeczkowanie, mierząc każdego dnia rano temperaturę ciała - tak zwaną temperaturę podstawową. W tym celu powinnaś rano po przebudzeniu, leżąc jeszcze w łóżku, mierzyć temperaturę.

Mierzenie należy rozpocząć zawsze pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego. Codziennie mierzoną temperaturę nanosi się na wykres, stawiając mały krzyżyk w odpowiedniej kratce. Pojedyncze punkty łączy się potem linią w tak zwaną krzywą ciepłoty. Przy normalnym cyklu miesiączkowym temperatura w pierwszej połowie cyklu, a więc przed jajeczkowaniem, wynosi poniżej 37°C. Jeden do dwóch dni po wystąpieniu jajeczkowania temperatura wzrasta o 0,3° do 0,6°C.

Kalendarz menstruacji – kontrola dla Ciebie i Twojego lekarza

Od pierwszego krwawienia miesięcznego powinnaś prowadzić kalendarz menstruacji.

... co powinnaś wpisywać?
Czas trwania krwawienia: każdego dnia miesiączki wpisać–„nasilenie krwawień: lekkie, normalne, obfite”, Zaznaczyć każde dodatkowe krwawienie.

...dlaczego jest to tak istotne?
Kalendarz menstruacji jest dla Ciebie ważny, gdyż dzięki niemu masz przegląd procesów zachodzących w przebiegu cyklu. Możesz też w miarę dokładnie określić, kiedy pojawi się następne krwawienie. Miesiączka nie będzie więc dla Ciebie zaskoczeniem. Z drugiej strony zauważysz natychmiast, jeżeli wystąpią odchylenia od normy. Także dla ginekologa kalendarz miesiączek ma duże znaczenie. Prawidłowo prowadzony, jest dla niego ważnym źródłem informacji, zwłaszcza jeśli występują zaburzenia cyklu. Dzięki adnotacjom w kalendarzu, lekarz może wywnioskować ewentualne przyczyny zaburzeń cyklu i powziąć odpowiednie kroki w celu ich dalszego diagnozowania lub leczenia. W późniejszym okresie prowadzenie kalendarza jest ważne ze względu na stosowanie hormonalnej antykoncepcji, np.: pigułek antykoncepcyjnych, pierścienia czy plastra

Pierwsza wizyta

Do ginekologa jako dziewica?

Oczywiście, że możesz iść do ginekologa, gdy nie miałaś jeszcze stosunku, czyli jesteś jeszcze „dziewicą". Lekarz spyta Cię o to przy pierwszej wizycie - albo Ty sama mu to powiesz. Wtedy zbada Cię odpowiednio delikatnie.

Gdzie znajdę "mojego" ginekologa?

Kiedy podejmiesz decyzję, że powinnaś pójść do ginekologa, będziesz się zastanawiać nad tym, którego powinnaś wybrać. Znasz pewnie nazwiska jednego lub kilku lekarzy ginekologów w Twoim mieście lub okolicy. A może znasz lekarza Twojej mamy i wiesz, że ma ona do niego zaufanie. Może Twoja koleżanka poleci Ci jakiegoś lekarza, o którym wie, że ma właściwe podejście do nastolatek i jest godny zaufania. Dobrym miejscem poszukiwań jest również nasza strona internetowa z bazą lekarzy ginekologów w wielu miejscowościach Polski.

Kiedy po raz pierwszy do ginekologa?

...w jakim wieku?
Nie można tu podać dokładnego wieku, ale w miarę możliwości pierwszą wizytę powinno się odbyć przed ukończeniem 18 roku życia. Większość dziewcząt odwiedza pierwszy raz ginekologa w wieku około 16 lat. Zwykle jednak z określonych powodów sama zauważysz, że jest to konieczne.

...a z jakich powodów?
Powodem może być na przykład to, że chciałabyś poddać się badaniom, tak zwanym profilaktycznym, mającym na celu wczesne wykrywanie raka. Ale jest też możliwe, że występują u Ciebie dolegliwości podbrzusza, które opisaliśmy wcześniej, lub masz problemy z miesiączką. Przy wystąpieniu następujących objawów, powinnaś natychmiast udać się do lekarza:

silne bóle menstruacyjne,
wystąpienie obfitej wydzieliny,
stany zapalne pochwy i zewnętrznych narządów płciowych,
jeśli miesiączka nie wystąpiła do 16 roku życia,
jeśli stale pojawiają się zbyt krótkie lub zbyt długie przerwy pomiędzy poszczególnymi krwawieniami
dodatkowe krwawienia (między miesiączkami),
niewyjaśnione bóle w podbrzuszu,
zamiar stosowania środków zapobiegających ciąży - szczególnie antykoncepcji hormonalnej np.: pigułek,
pierścienia czy plastra, jeśli wydaje Ci się, że jesteś w ciąży.

Lekarz czy lekarka?

I tu nasuwa się pytanie, czy lepiej jest pójść do lekarza mężczyzny, czy do kobiety. W pierwszej chwili powiesz bez zastanowienia - do kobiety, bo będziesz się mniej wstydzić a ona lepiej zrozumie problemy kobiety czy młodej dziewczyny. Inne czują się lepiej pod opieką mężczyzny - lekarza. O tym musisz jednak sama zadecydować.

Ustalenie terminu wizyty

Powinnaś wcześniej zatelefonować i umówić się do lekarza na wizytę. Niektórzy ginekolodzy mają tyle pacjentek, że ustalenie terminu nie jest łatwe. Nie dotyczy to oczywiście sytuacji, kiedy masz ostre dolegliwości. Wtedy musisz o tym od razu poinformować lekarza.

... w co powinnaś się ubrać?
Spódnica czy spodnie? Najlepiej będzie, jeśli włożysz spódnicę. Spódnicę możesz włożyć od razu lub wziąć ją ze sobą. Wówczas przebierzesz się bezpośrednio przed badaniem - w gabinecie za parawanem lub w przebieralni. Pamiętaj o higienie osobistej!

U ginekologa

Kiedy przyjdziesz do lekarza, skieruj się do rejestracji. Dowiesz się, jak długo będziesz czekała na wizytę. Wykaż zrozumienie dla faktu, że czekające przed Tobą kobiety mogą mieć również poważne problemy i ich rozmowa z lekarzem będzie trwała nieco dłużej. W końcu Ty również oczekujesz od lekarza, że poświęci i Tobie odpowiednio dużo czasu.

1 2 3

W poczekalni

Zanim zajmiesz miejsce w poczekalni, skorzystaj jeszcze raz z toalety. W czasie badania ginekologicznego Twój pęcherz powinien być opróżniony. W poczekalni znajdziesz wiele broszur, z których dowiesz się m.in. jak dbać o higienę czy o planowaniu rodziny. Dzięki tym broszurom czas oczekiwania na wizytę upłynie Ci szybciej.

W gabinecie

Nareszcie przychodzi Twoja kolej. U każdego lekarza wizyta przebiega nieco inaczej. W niektórych gabinetach znajdują się przebieralnie. U innych lekarzy nie ma przebieralni i od razu wchodzi się do gabinetu. Po pierwszej wprowadzającej rozmowie z lekarzem można się wówczas przebrać za parawanem. W gabinecie zajmij miejsce przy stole, przy którym siedzi lekarz i przedstaw mu swoją sprawę. Powinnaś mieć przygotowany kalendarz miesiączkowy. Lekarz zada Ci następujące pytania:

Z jakiego powodu przyszłaś do ginekologa?
W jakim wieku miałaś pierwszą miesiączkę?
Kiedy miałaś ostatnią miesiączkę? (popatrz w kalendarz)
Czy miesiączki występują zawsze regularnie ?
Czy rozpoczęłaś już współżycie?

1 2 3

Badanie

Do badania konieczne jest zajęcie miejsca na fotelu ginekologicznym. Oznacza to, że musisz położyć się na plecach, rozstawić i lekko zgiąć nogi. Taka pozycja jest konieczna, aby lekarz mógł dokładnie zbadać narządy płciowe. W tym celu siada on przed fotelem ginekologicznym.

...najpierw wziernikowanie
Badanie rozpoczyna się od oceny zewnętrznych narządów płciowych, czy np. nie występują na nich stany zapalne. Następnie do pochwy wprowadza się wziernik, który nieco poszerza pochwę. Jeśli jeszcze nie współżyjesz, lekarz będzie używał bardzo małych narzędzi, żeby nie sprawić Ci bólu. Lekarz bardzo ostrożnie wprowadzi wziernik do pochwy i przy pomocy źródła światła i przyrządów optycznych, powiększających 10 do 15 razy, przeprowadzi ocenę pochwy i szyjki macicy. W trakcie badania lekarz może stwierdzić, czy występuje prawidłowa wydzielina, ewentualne zaczerwienienie i obrzmienie pochwy spowodowane stanami zapalnymi. Bezpośrednio po tym następuje ocena szyjki macicy. Jest to niezwykle ważne badanie, ponieważ tutaj umiejscawiają się najczęściej występujące nowotwory złośliwe kobiet. Z szyjki macicy lekarz pobiera z reguły raz w roku wymaz, badany później pod mikroskopem (cytologia). Jest to jednocześnie część badania profilaktycznego, mającego na celu wczesne wykrywanie nowotworów.

...teraz badanie palpacyjne
Następnie przeprowadzane jest badanie palpacyjne. W tym celu lekarz wstaje i wprowadza jeden lub dwa palce do pochwy, a drugą rękę kładzie na podbrzuszu. W ten sposób badane są: wielkość i położenie, a także ruchliwość i elastyczność macicy. W ten sposób badane są również jajniki. Przez badanie palpacyjne lekarz może stwierdzić ewentualne choroby ale także, czy jesteś w ciąży. Jeśli jeszcze nie współżyjesz, badanie palpacyjne może być wykonane nie przez pochwę, lecz przez odbytnicę (per rectum).

...na koniec badanie piersi
W tym celu musisz zdjąć bluzkę i biustonosz, a lekarz zbada palcami Twoje piersi, szukając ewentualnych zmian guzkowatych. Następnie zbada też pachy aby sprawdzić stan węzłów chłonnych.

Ostatnia czynność kończy badanie ginekologiczne, które nie trwa zwykle dłużej niż 4 do 5 minut. Teraz możesz się już ubrać.

Rozmowa z lekarzem

Po ubraniu się zajmujesz ponownie miejsce przy biurku lekarza, który omówi z Tobą wyniki badania - czy wszystko jest w porządku, czy też stwierdził u Ciebie określone choroby. Jeśli będzie to konieczne, lekarz wypisze Ci receptę lub poinformuje o innych zaleceniach. Teraz masz okazję do zadania pytań, które pojawiły się w związku z badaniem.

... nie zapomnij! Z chwilą podjęcia współżycia seksualnego ponosicie pełną odpowiedzialność za jego ewentualne skutki. Dlatego tak ważne jest świadome kierowanie swoim życiem płciowym i wiedza o zabezpieczeniu przed niechcianą, zbyt wczesną ciążą. Ma ona służyć zarówno zdrowiu kobiety, jak również harmonijnemu współżyciu w związku. Różnorodne metody zapobiegania ciąży stosowane są od dawna. Pamiętaj, możesz zajść w ciążę już podczas „tego pierwszego razu"!

1 2 3